ÇAKIRLAR KÖYÜ |
YÖRESEL DİLİ |
Hazırlayan: Mahir AŞCI / 2008 |
10 yıllık bir çalışmadır ve devam etmektedir. |
|
Katkı yapmak isteyen hemşehrilerimiz, |
NOT-1 |
tespit ettikleri yöresel ifadeleri Mahir AŞCI'ya ulaştırabilirler. |
NOT-2 |
Sözlük içinde, yöremizde kullanılan argolu ifadelere de yer verilmiştir. |
(ÖZÜR) |
Bu sözlerin kulanımı tasvip edilmemekle beraber, |
|
kültürel bir tespitin yapılması amacıyla yer verilmiştir. |
(Her hakkı mahfuzdur. Hiçbir şekilde kopyalanamaz, izinsiz yayımlanamaz.) |
TESPİT EDİLEN KELİME VE DEYİM SAYISI TOPLAMI |
821 |
SIRA |
KELİME - DEYİM |
FARKLI İFADESİ - AÇIKLAMASI - YORUMU |
|
A |
1 |
abdeslik |
abdestlik |
|
2 |
abıca |
amca |
|
3 |
acük |
azıcık |
|
4 |
adırmak |
ağdırmak |
hayvanın yükü için |
5 |
ağdırmak |
tırmandırmak |
|
6 |
ağlayınçı |
çok ağlayan |
|
7 |
ağzına keşkek |
şaşkınlık ifadesi |
|
8 |
ahdıman |
öç |
|
9 |
ahubat |
akubat |
avukat |
10 |
alaf |
hayvan yiyeceği |
|
11 |
alem eşgere |
alenen |
|
12 |
anafur |
avanta |
|
13 |
angut |
salak |
|
14 |
anıın |
şaşkınlık ifadesi |
|
15 |
apalamak |
emekleme |
|
16 |
apolyo |
hopörlör |
|
17 |
apsut |
kağnı tekerleği yapılan kalas-ağaç |
|
18 |
aramak |
önemsemek, ciddiye almak |
|
19 |
aramayıvermek |
ağırdan almak, anemsememek |
|
20 |
ardmak |
yüklemek |
|
21 |
ardılmak |
sataşmak-üstüne çıkmak |
|
22 |
armaan |
armağan |
|
23 |
arsınmak |
utanmak |
|
24 |
aru güleği |
arı silkeleme yayğı-yöresel bir ot çeşidi |
|
25 |
asba çıkası |
nalet olası |
|
26 |
asba çıksın |
lanet olsun |
|
27 |
asbanın bekini yiyesi |
yemeyen için kızgınlık ifadesi |
|
28 |
aslahattan |
gerçekten |
|
29 |
asu |
aksi |
ısrarcı |
30 |
asu olmak |
ısrarcı olmak-peşine düşmek |
|
31 |
at götünde üvez geçinmesi |
|
dar geçinmek |
32 |
avhuru |
yamaç, yanlamaya doğru |
|
33 |
avhurudan tazı koyvermek |
beklenmedik anda lüzumsuz söz söylemek |
|
34 |
ayak yolu |
tuvalet - lavabo |
|
35 |
aydışmak |
geçimsizlik |
|
36 |
ayık |
uyanık, sarhoş değil |
|
37 |
aylak |
boş |
|
38 |
aylak aylak |
boş boş |
|
39 |
ayuk |
ayılmış |
|
40 |
B |
41 |
baarcak |
kazaba |
|
42 |
bağrı-bağrım |
gövüs kafesim |
|
43 |
balarmak |
doğumuna yaklaşmak(inek için) |
|
44 |
balkırmak |
kuvvetli akmak, coşkulu |
|
45 |
balkmak |
coşmak, coşkulu olmak |
|
46 |
barhaç |
kova |
|
47 |
bassak |
merdiven (ev girişleri için) |
|
48 |
başaklamak |
indirilmiş meyve ağacından kalanları indirmek |
|
49 |
batakçı |
batahcı |
hesabını bilmeyen |
50 |
batman |
barkaç, kova |
|
51 |
bayahı |
deminden |
|
52 |
baymak |
çok kokmak |
|
53 |
becit |
acil, acele |
|
54 |
becitlemek |
acele etmek |
|
55 |
beh parası |
kaparo |
|
56 |
bek sardı |
çok zevk almak |
|
57 |
belemek |
bebeği beşiğe belemek |
|
58 |
belemek |
bulaştırmak |
|
59 |
bennek |
kendini beğenmiş |
|
60 |
bennekcilik |
kendini beğenmişlik |
|
61 |
bıdıcuh |
geveze |
|
62 |
bıdıhı |
az miktar |
|
63 |
bıdıhım |
az bir şey (yemek) |
|
64 |
bıdırtı |
ses, yavaş konuşma |
|
65 |
bıdlah |
boş boğaz |
|
66 |
bıdlamak |
çok konuşmak |
|
67 |
bıldır |
geçen yıl |
|
68 |
bızık |
arkayı parmaklama |
|
69 |
bızıklamak |
arkaya parmakatma |
|
70 |
bi çala |
bir ara, azıcık |
|
71 |
bi mafil |
epey bir müddet |
|
72 |
bicitlemek |
fazla lüzumsuz inceleme |
|
73 |
birbir |
akraba |
|
74 |
bire |
erkeğe sesleniş |
|
75 |
biyoş |
bihoş |
biraz tuhaf, biraz kötü |
76 |
boğsalamak |
dalamak, boğmak |
|
77 |
boriş |
bu sefer |
|
78 |
bosu |
boğsu |
ustun, bütün uzun tomruk |
79 |
boyunduruk |
öküzlerin koşulmasında zelve takılan ağaç |
|
80 |
böcü |
böcek |
|
81 |
bödürük |
yumuşak |
|
82 |
böön |
bu gün |
|
83 |
böör-börüm |
bedenimizin yan tarafı |
|
84 |
börtük |
marazsı, işe yaramaz |
|
85 |
börttürmek |
sebze vb haşlamak |
|
86 |
börülce |
fasulye çeşidi |
|
87 |
buba |
baba |
|
88 |
bucah |
eskiden yatak odasında dolaplı banyo |
|
89 |
bulamak |
bulandırmak |
|
90 |
bulamak |
bulaştırmak |
|
91 |
buymak |
üşümek |
|
92 |
buzoo |
buzağı |
|
93 |
büğet |
göl |
|
94 |
bürtlemek |
ansızın çıkmak |
|
95 |
bürtübüz |
cimri |
|
96 |
C |
97 |
cabbar |
becerikli, pratik |
|
98 |
cakcak |
çok konuşan |
|
99 |
canevi |
yüreği, gövüs kafesi |
|
100 |
canevim |
bağrım |
|
101 |
canevinden vurulmak |
|
göğsünde vurulmak |
102 |
canı cenderede olmak |
|
canı çok dar olmak |
103 |
canıcak |
canı az |
|
104 |
cascavlak |
kel, apaçık,kupkuru |
|
105 |
cavlak |
saçsız, kel |
|
106 |
cavralamak |
hapazlamak, el ile kavramak |
|
107 |
caymuk |
tırmalama |
|
108 |
caymuklamak |
tırnakla yırtıcı şekilde avuçlamak, hapazlamak |
|
109 |
cazlak |
kel, apaçık,kupkuru |
|
110 |
cebürge |
kaburga |
|
111 |
cember |
baş örtü |
|
112 |
cendere |
işkence aleti, gerdirmek |
|
113 |
cepcük |
oynak kişi, edepsiz |
|
114 |
cıba |
kilim tezgahında ip sarılan çöp makara |
|
115 |
cıbah |
eskiden oda içindeki dolap banyo |
|
116 |
cıbıldak |
açık saçık, çıplak |
|
117 |
cılbak |
çıplak |
|
118 |
cılga |
patika yol |
|
119 |
cımbalanmak |
sıvının bulanması |
|
120 |
cımgışmak |
uyuşmak |
|
121 |
cımgıştı |
uyuştu |
|
122 |
cıncıhlamak |
çok incelemek |
|
123 |
cıncıkmak |
yalnızlıktan sıkılmak |
|
124 |
cıngar |
nizah, kavga |
|
125 |
cıngar çıkarmak |
kavga çıkarmak |
|
126 |
cırman |
fare |
|
127 |
cırt bırt |
bölük burçuk |
|
128 |
cıscıbıldak |
çıplak |
|
129 |
cıscıbır |
tüysüz |
|
130 |
cıscılbak |
tam çıplak |
|
131 |
cilbüzük |
hemen ağlayançı |
|
132 |
cilliğini sorası |
cinsel organını emesi (kadınlara beddua) |
|
133 |
cillik |
dişiler için, kadınlar için cinsel organ |
|
134 |
cimcük |
çimdik atma |
|
135 |
cödürdek |
çok geveze |
|
136 |
cumba |
cum diye atlama |
|
137 |
curcuna |
kargaşa |
|
138 |
curu |
çok aşırı sıvı |
|
139 |
cülük |
hindi, erkek hindi |
|
140 |
cürüm |
bedensel büyüklük, suç |
|
141 |
cürümlü |
iri yarı |
|
142 |
cürümsüz |
ufak tefek |
|
143 |
Ç |
144 |
çaal |
çağıl |
harçsız taş duvar |
145 |
çakıldak |
koyunların kuyruk kısmında kurumuş dışkı |
|
146 |
çakıldaklı |
kıçı yıkanacak |
(deyim) |
147 |
çalarmak |
ağarmış olma (ekinler için) |
|
148 |
çaluşlamak |
eliyle kavramaya çalışmak |
|
149 |
çamdu |
geçmeli ağaç yapıda ağçların çıkıntı kısmı |
|
150 |
çamsımak |
zaman aşımına uğrama, gecikme, bayatlama |
|
151 |
çantal |
entari,bayan elbisesi |
|
152 |
çarpana |
bayanların beline bağladığı özel dokuma ince kuşak |
|
153 |
çarşamba |
pis, nahra |
|
154 |
çekül |
şakül |
ipli dikey terazi |
155 |
çelimsiz |
zayıf bedenli |
|
156 |
çemek |
öğenderenin arka ucuna takılan levha demir |
|
157 |
çemkürmek |
havlamak, öfkeli sözlü atışma |
|
158 |
çencire |
tencere |
|
159 |
çene çalmak |
biraz konuşmak, sohbet |
|
160 |
çepel |
karışık, içinden çıkılması zor |
|
161 |
çıkı |
azık, erzak vb konulan örtü |
|
162 |
çıkım çıkmak |
hava atmak, beklenmedik bir tafra yapmak |
|
163 |
çırpıştırmak |
çırpmak |
|
164 |
çırpıştırmak |
hafif dövmek, dayak |
|
165 |
çimdinmek |
banyo yapmak, duş almak |
|
166 |
çimko |
emaye kaplı tabak, çanak |
|
167 |
çimmek |
banyo yapmak,yıkanmak |
|
168 |
çinnik |
şinnik |
tahıl ölçme aracı (10 kg kadar) |
169 |
çivi kesmek |
çok üşümek |
(deyim) |
170 |
çöğdürmek |
ağdırmak |
hayvan yükünün dengesizliği |
171 |
çöğdürmek |
işemek,ufak çiş yapmak (erkek için) |
|
172 |
çökü |
baş örtü |
|
173 |
çüve dikilmek |
yeni yürümede ilk ayağa dikiliş süreci |
|
174 |
D |
175 |
dabak |
ucu sivri olmayan, kesmeyen(boynuz için) |
|
176 |
daban |
geniş kalas |
|
177 |
dadanmak |
gizli olarak bir şeye alışmak, gizli yürütme işi vb |
|
178 |
dağanamak |
ayıplamak |
|
179 |
dağınuk |
dağınık |
|
180 |
dakdumak |
kekemelik durumu |
|
181 |
dalapsak |
azgın kişi, azgın hayvan |
|
182 |
dalapsamak |
azmak, erkeğe ihtiyaç duymak |
|
183 |
dam |
ahır |
|
184 |
dammak |
duymak |
|
185 |
dammak |
yetişmek |
|
186 |
daraşlık |
dar |
|
187 |
darpınmak |
kalkmaya çalışmak |
|
188 |
daşıra |
wc |
|
189 |
davar |
koyun , keçi vb |
|
190 |
deeze |
teyze |
|
191 |
dek durmak |
yaramazlık yapmamak |
|
192 |
delme |
yelek |
|
193 |
denemek |
sınamak |
|
194 |
deri günü |
Pazar günü(eskiden Tosya'da hayvan pazarı günü idi) |
|
195 |
dermanı kesilesi |
canı kalmayası,beddua |
(deyim) |
196 |
deve dabanı |
bir çeşit, yenebilen ot |
|
197 |
deve siki boru,yiyicile dolu |
|
lüzümsuz iş ve işler (deyim) |
198 |
devindemek |
kımıldamak |
|
199 |
devindeyip durmak |
|
kımıldayıp durmak |
200 |
devinip durmak |
sık sık kımıldamak |
|
201 |
devinmek |
kımıldamaya çalışmak |
|
202 |
devşinmek |
kalmaya çalışır gibi yapmak |
|
203 |
dey daha |
daha orada |
|
204 |
dıhım |
yufka ekmekle yapılan,yenen kaşık |
|
205 |
dıkmak |
tatmak-yemek-içmek |
|
206 |
dibek |
içinde buğday dövülen, taştan yapılmış geniş araç |
|
207 |
dibelü |
böyle de olur mu |
ele güne karşı vb |
208 |
dingil |
ağacın ucu, eksen |
|
209 |
dokuz ayın çarşambası bi araya gelmesi |
|
sıkışık iş dururmu |
210 |
don |
alt giysimiz |
|
211 |
donbak |
donbah |
donsuz |
212 |
dorukmak |
beklenen yere ulaşmak |
|
213 |
döl |
kuzu, oğlak vb |
|
214 |
döşşek |
yatak |
|
215 |
duba |
kalın, kısa ağaç (çatıda iki kafaya dikilen kalın direk) |
|
216 |
duba gibi |
kalın, diri, sağlam |
|
217 |
dulga |
gölge |
|
218 |
dürzü |
kötü adam, boynuzlu vb |
|
219 |
düş |
rüya |
|
220 |
düvensürü |
düveni (döveni) çeken,döven boyunduruk arası sürgü |
|
221 |
E |
222 |
ebe |
anneanne, babaanne, yaşlı kadın |
|
223 |
ebeli |
çocuğun çok önemsenmesi, her dediğinin yapılması durumu |
|
224 |
ebeleme |
çocuk için çok aşırı önemsenme durumu |
|
225 |
ebu ezattan beri |
eskiden beri |
(deyim) |
226 |
eccük |
azıcık |
|
227 |
eci |
abla |
|
228 |
ecük |
azıcık |
|
229 |
eelemek |
oyalamak |
|
230 |
ekleşmek |
uymak, tebelleş olmak |
|
231 |
ekti |
bomboş gezen |
|
232 |
el eli yur, el de döner yüzü yur (yıkar) |
|
(atasözü) |
233 |
elevay |
beceriksiz |
|
234 |
elituymuna |
eğreti yapma |
|
235 |
ellüğün körü |
azarlama, tersleme |
(deyim) |
236 |
elvürü |
idare eder |
|
237 |
emiyara |
aslahattan |
|
238 |
ensen |
arba dingili |
|
239 |
enseri |
çivi |
|
240 |
entari |
bayan gömleği,uzun çantal |
|
241 |
enük |
köpek |
|
242 |
Erecep |
Recep |
|
243 |
erük |
erik |
|
244 |
erza |
istek, arzu, gönlüne göre |
|
245 |
erzak |
azık, yiyecek, hazırlık |
|
246 |
erzasına oynamak |
isteğine uygun hareket etme |
|
247 |
esbap |
çamaşır |
|
248 |
esgibeki |
eski eşya |
|
249 |
esük |
çukur |
|
250 |
esük |
deli, kafa yerinde değil |
|
251 |
esvap |
çamaşır |
|
252 |
eşgere |
açıktan, ulu orta |
|
253 |
eşgereden |
açıktan |
|
254 |
iüğ |
ey |
|
255 |
evedlemek |
acele etmek |
|
256 |
evin börü |
evin yan tarafı |
|
257 |
evlek |
tarlayı ekerken tohumu atmak için sabanla parsel yapma |
|
258 |
evmek |
acele etmek |
|
259 |
evöön |
evde hol, evin önü |
|
260 |
evsü |
bir ucu yanan odun |
|
261 |
evsün |
hamur malası |
|
262 |
ey |
işitme |
|
263 |
eyin |
üst-sırt-çamaşır |
|
264 |
eyinde |
gizli nedeni olma hali |
|
265 |
eyni |
sırtı--karnı |
üst baş |
266 |
F |
267 |
fasit |
fesat |
|
268 |
fasla |
kabak vb parçalanmış parçası |
|
269 |
felfes |
uyduruk, sağlam değil |
|
270 |
fellik fellik gezmek |
daralmak, çare aramak |
(deyim) |
271 |
feraset |
tecrübe |
|
272 |
ferasetli |
tecrübeli, gün görmüş |
|
273 |
ferik |
yumurtaya gelmek üzere olan yeni tavuk |
|
274 |
feşel |
yaramaz |
|
275 |
feyl |
niyet |
|
276 |
feyli bozuk |
niyeti kötü |
|
277 |
fırdolayı |
etrafı |
|
278 |
fırıda dönmek |
hemen dönmek, vazgeçmek |
|
279 |
fırkmak |
aniden fırlamak |
|
280 |
fışırdak |
ileri geri dalavere çeviren |
|
281 |
fışkı |
dışkı, oynak, fışırdak kadın |
|
282 |
fingir fingir |
oynak kişi |
|
283 |
fingirdek |
zilli tipler için denir |
(deyim) |
284 |
fingirdemek |
hafif, oynak haraketlere sahip olmak |
|
285 |
G |
286 |
gabala |
sebep, neden |
|
287 |
gadayı savmak |
gönlü geçmek |
|
288 |
gadimi |
devamlı |
|
289 |
gaduş |
kadın, kadına sesleniş |
|
290 |
gahır |
kahır |
|
291 |
gahır çekmek |
başkasının bakım yükünü çekmek |
|
292 |
gahirlenmek |
içlenmek |
|
293 |
galet |
hata |
|
294 |
galga |
sergülük |
|
295 |
gancık |
dişi köpek, dişi |
|
296 |
gancıklanmak |
yalancı cilve |
|
297 |
ganışmak |
dik durmaya çalışmak |
|
298 |
gara habarı olası |
kötü haberi gelesi |
(deyim) |
299 |
garaçav |
kağnı arabası etrafına takılan çıtalardan yapılan korkuluğu |
|
300 |
garcalaşmak |
sürekli hareket halinde olmak |
|
301 |
garcaşmak |
sürekli hareket etmek |
|
302 |
garı |
karı |
kadın |
303 |
garipsimek |
özlemek |
|
304 |
garisbimek |
özlemek |
|
305 |
garispimek |
özlemek |
|
306 |
garsamba |
lüzumsuz eşya |
|
307 |
gartalmış |
yaşlanmış |
|
308 |
gartımış |
yaşı geşmiş |
|
309 |
gart |
yaşlı--yaşı gecikmiş |
|
310 |
gasavet |
gam |
|
311 |
gaşdarmak |
becermek, başa çıkmak |
|
312 |
gaşo |
kaşağı |
|
313 |
gatmah |
katmak |
|
314 |
gavi |
kavi |
sağlam |
315 |
gavrama |
kavrama |
elle kavrama |
316 |
gavran |
ağçtan yapma, oyma büyük yağ kavanozu |
|
317 |
gavsara |
öküzün kulaktan soraya(2.,3. sıraya) ilerisine koşulması |
|
318 |
gavsara |
moral |
|
319 |
gavsaram |
moralim |
|
320 |
gavsaram dar |
moralim bozuk |
|
321 |
gaylolmak |
razı olmak |
|
322 |
gaynata |
kayın peder |
|
323 |
gayrı-gayrıma |
sonra |
|
324 |
gazaba |
kazaba |
|
325 |
gazuh |
kazık |
|
326 |
gazuk |
kazık |
|
327 |
gebermek |
ölmek |
|
328 |
geerek |
geyrek |
kaburga |
329 |
gelip dökmek |
devamlı gelmek |
|
330 |
gelivi |
geliver |
|
331 |
genzi |
boğazı |
|
332 |
genzine sıçramak |
pişman olmak |
(deyim) |
333 |
gerala |
bayılma |
|
334 |
geralası gelmek |
bayılmak |
|
335 |
gerceleşmek |
sıvının yüzü perde şeklinde donar gibi olmak |
|
336 |
gergü |
bir şeyi gerdirmeye yarayan ağaç çivi ya da değnek |
|
337 |
gerüşlemek |
gerdirmek |
|
338 |
ges ges geğermek |
güvençli olmak |
|
339 |
getü |
getir |
|
340 |
geyim |
bayan bayana hitabet |
|
341 |
gey |
kadın kadına sesleniş |
|
342 |
geyrek |
kaburga |
|
343 |
gıcık |
aksi |
|
344 |
gıcık |
kozalak |
|
345 |
gıdım gıdım |
az az, yavaş yavaş |
|
346 |
gılo |
kıloğu |
bıçak bilemede ince ayar işi |
347 |
gıluç |
sabanını parçası |
|
348 |
gıluç |
sancı--ağrı |
|
349 |
gıncırdak |
salıncak |
|
350 |
gırışmak |
dik durmak |
|
351 |
gırtgırtçı |
cimri |
|
352 |
gırtıbüz |
cimri |
|
353 |
gısım |
avuç |
|
354 |
gidişmek |
kaşınmak |
|
355 |
ginene |
yine yine |
|
356 |
gizli gövleyen eşgere gunnar |
|
(deyim) gizli yapılan asla gizli kalamaz |
357 |
gocuh |
kocuk |
|
358 |
godah |
kodak |
mont |
359 |
gofalmak |
zarta, palavra atmak |
|
360 |
gofur |
kendini beğenmiş |
|
361 |
gonma |
konma, konuşlama |
|
362 |
goraf goraf |
parti parti, öbek öbek |
|
363 |
gorhu |
korku |
|
364 |
goya |
güya |
|
365 |
goya sayki |
güya sanki |
|
366 |
goyutmaç |
koyun sütünün ekmek kırıntıları ile kaynatılıp koyultulması |
|
367 |
goyvimek |
salmak |
|
368 |
göb |
göp |
kağnının ön ve arka kısmı çıkıntısı |
369 |
göbel |
erkek çocuk, hakaret anlamında velet vb |
|
370 |
göçe yapışmak |
sıra belirlemek için sopa üzerinde el yapışmak |
|
371 |
gölük |
hayvan |
|
372 |
gön |
deri |
|
373 |
gösek |
göğsek |
çiftleşme ihtiyacı olma |
374 |
götü |
götür |
|
375 |
götüme |
götürmr |
|
376 |
götüme, go |
götürme, koy |
|
377 |
götün götün |
geri geri |
|
378 |
götünü okkalamak |
destek olmak |
(deyim) |
379 |
götürgeç |
kötü arkadaş |
|
380 |
götü yanuk |
hareketli |
|
381 |
göynek |
gömlek |
|
382 |
gumarcuk |
sinek kurdu |
|
383 |
gunnacı |
gebe |
|
384 |
gunnamah |
gunnamak |
doğurmak |
385 |
gurcalamak |
ellemek |
|
386 |
guruş |
zayıf |
|
387 |
gücü |
kücü |
halı tezgahı aleti |
388 |
gücüleyin |
zorlukla |
|
389 |
güdellemek |
karıştırmak |
|
390 |
gülek |
söğütten oyulan yağ kutusu |
|
391 |
güllep |
kapı menteşesi |
|
392 |
gülleriken solası |
taze iken mahvolası |
(deyim) |
393 |
günülemek |
kıskanmak |
|
394 |
gütmek |
otlatmak |
|
395 |
güyo |
damat |
|
396 |
H |
397 |
hacat |
hacet |
ödünç isteme |
398 |
hacat kapısı |
hacet kapısı |
ödünç istmeye uygun kişi |
399 |
hadırım |
hazır, güzel, önemli |
|
400 |
haggaten |
gerçekten |
|
401 |
haggat |
hakkat |
|
402 |
hamurlu |
çörek |
|
403 |
hapaz |
avuç |
|
404 |
hapazlamak |
avuçlamak |
|
405 |
harın |
geniş |
|
406 |
harın |
obez, doymayan |
|
407 |
harik marik |
aniden ortamın karışması |
|
408 |
harpuçlamak |
avuçlamak, hapazlamak |
|
409 |
hartalaşmak |
hafif kavga |
|
410 |
hatıl |
tahta |
|
411 |
hazitmek |
sevmek, hoşlanmak |
|
412 |
hazidiye |
seviyor |
|
413 |
herkil |
tahtadan yapılmış ekin bilmesi |
|
414 |
heyiklemek |
gizli gözetlemek |
|
415 |
heylik |
folluk |
|
416 |
hıh sönsün |
bıkkınlık |
|
417 |
hılıtım |
garsamba |
|
418 |
hır etmek |
geçimli olma |
|
419 |
hır gudurası |
geçimsiz |
|
420 |
hır gudurası değil |
yaramaz anlamında |
|
421 |
hirinen hiç etmek |
berbat etmek |
|
422 |
hiykinmek |
ürpermek, ayağa kalkmak için hücum etmek |
|
423 |
hol |
yumutalıkta örnek yumurta |
|
424 |
holluk |
yumutrtalık |
|
425 |
holluk gibi |
geniş |
|
426 |
honça |
hayvana yiyecek |
|
427 |
hora geçmek |
makbule geçmek |
|
428 |
horhutma çıkarmak |
münakaşa |
|
429 |
horlamak |
hor görmek |
|
430 |
horsa |
öfke |
|
431 |
horsası geçmek |
öfkesi keçmek |
|
432 |
horsası inmek |
öfkeyi geçişdirmek |
|
433 |
hortbızık |
arkaya parmak atma oyuu |
|
434 |
hotot |
ara bozucu, |
|
435 |
höcemet |
öfke |
|
436 |
höcemetlenmek |
öfke ile havalanmak |
|
437 |
husa |
endişe |
|
438 |
husa çekmek |
endişe duymak |
|
439 |
husalanmak |
telaşanmak |
|
440 |
husasuz |
endişesiz |
|
441 |
I |
442 |
ığıl ığıl |
peşpeşe akma |
|
443 |
ıncıh |
ıncık |
|
444 |
ıncıklanmak |
üzülmek |
|
445 |
ırbuk |
ıprık |
|
446 |
ırgalamak |
beşiği sallamak |
sallamak |
447 |
ırgalamak |
ilgilendirmek |
|
448 |
ırgat |
imece |
|
449 |
ırgatlık |
imecelik |
|
450 |
ırıb |
usül, yordam |
|
451 |
ırıbını bilmek |
yol yordam bilmek |
|
452 |
ırıbını bilmek |
yordamını bilmek |
|
453 |
ısmariş |
sipariş |
|
454 |
ıspat |
şahit---kanıt |
|
455 |
İ |
456 |
i lan |
öyle değil mi…vb. |
erkeğe hitab için kullanılır |
457 |
icük |
azıcık |
|
458 |
iğdiş |
armudun yabanisi |
hadım edilmiş at |
459 |
iğe bire |
öyle değilmi |
erkeğe hitab için kullanılır |
460 |
ikitap |
kitap |
|
461 |
ilâhaa |
öyle miii |
şaşkınlık ifadesi |
462 |
ilanaşu |
ilonaşu |
ele güne karşı (ayıptır anlamında) |
463 |
ilenç |
beddua |
|
464 |
ilenmek |
beddua etmek |
|
465 |
ileri geri ırgalamak |
işi karıştırmak |
(deyim) |
466 |
ilistir |
kevgir |
|
467 |
imirha |
taze |
|
468 |
imük |
boğazı |
canlının boğazı |
469 |
imüünü sıkmak |
boğazını sıkmak |
|
470 |
iradıyen |
radyo |
|
471 |
İrbeem |
İbrahim |
|
472 |
irilemek |
hor görmek, istememek |
|
473 |
irilemek |
küçümsemek |
|
474 |
irilemek |
adam seçmek |
|
475 |
iryat etmek |
evlatlıktan silmek |
|
476 |
iskembe |
sandalya |
|
477 |
islah |
büyük |
|
478 |
islah |
uslu |
|
479 |
ividlemek |
ayıklamak |
|
480 |
K |
481 |
kadınge |
kadın kişiye sesleniş |
|
482 |
kahma - kakma |
tahta dilerken hızarın sıkmaması için çakılan ağaç çivi |
|
483 |
kalın kaltak |
kaba saba, özensiz |
|
484 |
kaltak |
ahlaki yönden kötü kadın |
|
485 |
kanırmak |
dalı koparmak için geriye doğru zorlamak vb |
|
486 |
kanışmak |
dik dumaya çalışarak hava atmak |
|
487 |
karağoç - karooç |
kağnıda ekseni kavrayan aparat |
|
488 |
karahabar |
karahaber |
kötü haber |
489 |
karahabarı olası |
kötü haberi çıkası |
(deyim) |
490 |
karahabarı gelesi |
kötü haberi gelesi |
(deyim) |
491 |
karaltısı kesilmek |
karartısı kesilmek |
ilenç, beddua deyimi |
492 |
karartısu kesilesi |
beddua etmek |
|
493 |
kavran |
içine yağ vb konan çam kasnaktan yapılan kutu |
|
494 |
kaygana |
omlet |
|
495 |
kayınna |
kaynana |
|
496 |
kazaba |
gazaba |
bebek için yemek önlüğü |
497 |
kelep |
kangal |
|
498 |
kelleyi kertmek |
ekonomik yönden işi düzeltmek |
|
499 |
kelpini kesmek |
hiç geriye bir şey bırakmamak, tatmamen tüketmek |
|
500 |
kemüre |
hayvan güpresi |
|
501 |
kendürük |
kurumuş deri |
|
502 |
kendürüğünü kemüresi (beddua deyim) |
|
cimri için söyenir |
503 |
kenef |
tuvalet |
|
504 |
kenüç - kenüş |
kenüş |
tahtanın kenarına kanal açma rendesi |
505 |
kenüşlemek |
tahta kenarına kanal açmak |
|
506 |
kerata |
küçük erkek çocuklar için bir çeşit sevgi ifadesi |
|
507 |
kerifsilenmek |
üşenmek |
|
508 |
kese |
kısa yol |
|
509 |
kıç |
arka taraf, anüs |
|
510 |
kıçım |
arkam |
|
511 |
kızansak |
çiftleşmeye istekli köpek |
|
512 |
kırışmak |
dikilmek, dik durmak |
|
513 |
kiriş |
deriden yapılan ince sağlam ip |
|
514 |
kiriş |
ağaç veya beton ustun |
|
515 |
kirişi kırmak |
çaktırmadan kaçmak |
(deyim) |
516 |
kirkit |
çuvallık dokuma işinde ağaçtan yapılmış el tarağı |
|
517 |
kol |
kağnıda ikeleti oluşturan uzun dingil |
|
518 |
korkulu rüya görmektense uyanık yatmak iyidir. (atasözü) |
|
|
519 |
kökmez |
keskin olmayan |
|
520 |
kökten |
eskiden |
|
521 |
köpen |
minder |
|
522 |
kör |
kesmez, keskin değil |
|
523 |
körmozu |
körmügözü (deyim) |
dikkatli olsaydı anlamında |
524 |
köstek |
engel |
|
525 |
keranacı-kerhanacı |
kerhaneci (deyim) |
erkek için basit ayıplama sözü |
526 |
kulağı kesik |
umursamaz, önemsemez ,unutkan (deyim) |
|
527 |
kulağına dammak |
işitmek, işittiğini önemsemek ( deyim ) |
|
528 |
kulak |
kağnıda bir aparat |
|
529 |
kulak |
öküzün ağacın baş kısmına koşulması |
|
530 |
kuruluk |
guruluk |
kapalı çalışma alanı |
531 |
kuytak |
çukur |
|
532 |
kücü |
çuvallık dokuma işinde ip sarılı makara |
|
533 |
külçe |
kül altında veya fırında yapılan bir çeşit çörek |
|
534 |
küllük |
ev arkası, gübrelik |
|
535 |
külüstür |
kötü, eski, bozuk |
|
536 |
kümele |
ahırda buzağı bağlanan özel bölüm |
|
537 |
küşdere |
rende |
|
538 |
L |
539 |
laap |
lahap--lakap |
unvan |
540 |
lan - ulan |
erkeğe kaba sesleniş |
|
541 |
lom diye söylemek |
ulu orta söylemek |
(deyim) |
542 |
lom sözlü |
kötü sözlü |
(deyim) |
543 |
M |
544 |
maasuz |
mahsus |
kasten |
545 |
macıra |
macera |
nizah, kavga |
546 |
macıra çıkarmak |
macera çıkarma |
kavga çıkarma (deyim) |
547 |
macırama |
nizah çıkarma gayreti |
|
548 |
mademaki |
madem ki |
velev ki, madem öyle |
549 |
mademakine |
madem ki öyle |
|
550 |
madıra çıkarmak |
sıkıntı oluşturmak |
|
551 |
madıramaz |
madırabaz |
sorun yaratıcı kişi |
552 |
mahana bulmak |
kusur bulmak |
|
553 |
mahana |
mana |
kusur |
554 |
mana |
kusur |
|
555 |
manahlayın |
sebebiyle |
|
556 |
manduz |
mangal |
|
557 |
mapus |
hapishane |
|
558 |
maraz |
soluk benizli |
|
559 |
marifet |
hüner, beceri |
|
560 |
maytak |
maytap |
şakacı |
561 |
mecelleşmek |
dil kavgası yapmak |
|
562 |
med |
çelik oyunu |
|
563 |
med - mehd |
mehd etmek, övmek |
|
564 |
meersek |
hemen meyil göstermek |
|
565 |
meersitmek |
ciddiye almak |
|
566 |
meersitmemek |
ciddiye almamak |
|
567 |
meyille |
mehille |
oturmaya gidiş |
568 |
meyilleye gitmek |
mehilleye gitmek |
komşuya oturmaya gitmek |
569 |
merkep |
eşek |
|
570 |
met |
övgü |
|
571 |
met etmek |
abartılı övgü |
|
572 |
meyille |
mehille |
|
573 |
mıncığı çıkmak |
ezilmek |
|
574 |
mıncıklamak |
ellemek, elle sıkmak |
|
575 |
mındar |
eti yenmez |
|
576 |
mıraksamak |
azmak |
kedi için |
577 |
mıymuntu |
cimri, iş bitirmez tip |
|
578 |
minkanı yok |
imkanı yok |
|
579 |
motur |
motor |
traktör için söylenir |
580 |
mukallid |
şakacı, taklitçi |
|
581 |
muşta |
yumruk |
|
582 |
muum olmak |
pişmanlıkla karışık razı olmak |
|
583 |
mürdümük |
bezelye |
|
584 |
müsürman |
müşlüman |
|
585 |
N |
586 |
naçar |
sakat, elevay |
|
587 |
nahal - naal |
nasıl |
|
588 |
nahra |
pis |
|
589 |
nasibeti |
bir konuyu açmak için yöntemli giriş yapma |
|
590 |
nasibetini çıkarmak |
bir konuyu uygun dille açmak |
|
591 |
nasibetsüz |
usül , yordam bilmeyen |
|
592 |
nastik |
lastik |
|
593 |
naşaba |
maşrapa |
|
594 |
ne gabala |
ne sebebe |
|
595 |
ne şeytanı gör, ne salavat getir |
|
(atasözü) |
596 |
nebiyn |
ne bileyim |
|
597 |
neminaring |
nene lazım |
|
598 |
neydiyon |
ne ediyorsun, ne yapıyorsun |
|
599 |
niyaman |
ne yaman |
|
600 |
nodul |
öğendere ucundaki biz |
|
601 |
noo-ne o |
ne o, ne diyorsun vb |
|
602 |
O |
603 |
ocaa söne galası |
beddua |
(deyim) |
604 |
ocağı bucağı sönmek |
beddua |
(deyim) |
605 |
ocağı sönesi |
beddua |
(deyim) |
606 |
okcur |
uçkur |
bel lastiği |
607 |
okkalamak |
destek olmak, maddi manevi destek |
|
608 |
ok |
kara sabanda bir aparat |
|
609 |
oolak |
oğlak |
|
610 |
ortalığı velveleye vermek |
|
abartılı yaygara |
611 |
oyuk |
çukur |
|
612 |
Ö |
613 |
öbek |
tümsek, toprak yığını |
|
614 |
öden |
öğden |
önceden, eskiden |
615 |
öğersek |
göğsek |
cinsel iştahlı, hemen meyleden kişi |
616 |
öğnük |
önlük |
|
617 |
öğöndere-ööndere |
uzun öküz kullanma - koşma sopası |
|
618 |
öküz götü |
bir ot çeşidi |
|
619 |
öresger |
rüzgar |
|
620 |
örsölemek |
hafif tahrip etmek |
|
621 |
örüg |
hayvanı bağlama ipi |
|
622 |
örüglemek |
hayvanı uzun iple bağlama |
|
623 |
ötürgeç |
ishal olmuş hayvan, kişi |
|
624 |
P |
625 |
pala bıyık |
büyük bıyıklı |
|
626 |
pala |
bez |
|
627 |
pala |
geniş-dağınık bıyıklı |
|
628 |
pantul |
pantolon |
|
629 |
parpu |
ufak çaplı dayak |
|
630 |
parpulamak |
birazcık dövmek |
|
631 |
partal |
yalancı, abartılı tavırlı |
|
632 |
partalcı |
yalancı, abartılı havalı kişi |
|
633 |
paspal |
pasaklı, pis kişi |
|
634 |
pavluha |
fabrika |
|
635 |
payalamak |
yatıştırmaya çalışmak |
|
636 |
payaya gitmek |
başkasının dediğine inanmak |
|
637 |
payınsımak |
umursamamak, ciddiye almamak |
|
638 |
paysınmak |
ciddiyettesiz bulunmak |
|
639 |
peçük |
kuyruk sokumu kısmı |
|
640 |
pehlül |
naçar |
|
641 |
pelberde |
salça, meyve püresi |
|
642 |
peşdambal |
büyük havlu, bornoz |
|
643 |
peşgur |
havlu |
|
644 |
pırsık |
çürük, yumuşak, çekingen |
|
645 |
pırsımak |
çekingen hale gelmek, çürümek |
|
646 |
poo |
bohça |
|
647 |
postal |
kötü insan |
sürtük |
648 |
postal |
ayakkabı |
|
649 |
potat - patat |
patates |
|
650 |
potpot |
motorsiklet |
|
651 |
pöre - pööre |
ağaçtan oyulmuş su kanalı |
|
652 |
pörsük |
çürük |
|
653 |
purç |
çam, ahlat vb bazı ağaç tepelerinde olan farklı yeşilli hayvan yiyeceği |
|
654 |
puskurmak |
püskürmek |
fışkırmak |
655 |
pürçekli |
dağınık kız, sürtük kız |
|
656 |
R |
657 |
radıyen |
radyo |
|
658 |
ramuh |
römork |
|
659 |
S |
660 |
sakrak tutmak |
üşüyüp titremek |
|
661 |
sal olmak |
ishal olmak |
|
662 |
sanavil |
sanagavil |
nasibetsiz, usül bilmez |
663 |
sarımıye |
sarıyor mu |
|
664 |
sası |
döven sürerken öküzün pisliğinin birirktirildiği kutu |
|
665 |
savah |
değirmende su kanalının ağzı |
|
666 |
savgara |
öküzü kulaktan ileri yedeğe koşmak |
|
667 |
saytiyen |
eskiden beşikte bebek altına serilen mumlanmış bez |
|
668 |
seksenmek |
sakınmak, vuracak gibi yapmak |
|
669 |
sendiremek |
sendelemek |
düşecek gibi olmak |
670 |
sepetlo |
sepetlik |
ahır önünde saman sepeti koyma yeri |
671 |
sepken |
esintili yağmur |
|
672 |
serçeleşmek |
biraz büyümek |
|
673 |
sergen |
raf |
|
674 |
sergülük |
sürgü takmak, kapı arkası ağaç kilidi takmak |
|
675 |
sertelmek |
sertleşmek, karşı çıkmak |
|
676 |
seskes |
sesi kes, sus |
|
677 |
sınamak |
deneke |
|
678 |
sındu |
makas |
|
679 |
sıracalu |
beceriksiz |
|
680 |
sırnaşuk - sınnaşuk |
sırım canlı, girişken |
|
681 |
sırtarmak |
yüze durma, karşı çıkma |
|
682 |
sinsile |
sülale |
|
683 |
sirgüç |
bulaşık yıkama bezi |
|
684 |
solhu |
dibek döğmede kullanılan araç |
|
685 |
sormak |
emmek |
|
686 |
söykenmek |
yaslanmak |
|
687 |
sözüm a |
sözüm dışarı |
|
688 |
sunak |
ekmeğin yağlı kısmı |
|
689 |
susa |
asvalt |
|
690 |
süksün |
ense, boyun |
|
691 |
süksününü dıkmak |
kafayı öne eğmek |
|
692 |
sümek |
topaklanmış azıcık yün |
|
693 |
sümsüt sümsüt |
suçlu olma ezikliği |
|
694 |
sünet |
dipten kesim |
|
695 |
sünet |
sünnet |
|
696 |
sürekçi |
avda avı kaldıran |
|
697 |
sürpüntü |
küpür, pislik, kötü kişi |
|
698 |
sürtük |
kötü kadın |
|
699 |
Ş |
700 |
şallah |
şallak |
kıçı açık, çıplak |
701 |
şapşak |
bayan cinsel organı |
|
702 |
şapşak |
sürtük |
|
703 |
şapşal |
aptal |
|
704 |
şartusun |
şart olsun |
yemin |
705 |
şeer |
şehir |
|
706 |
şen şahrak |
neşeli |
|
707 |
şerişet |
acil bekleyiş |
|
708 |
şırıkmak |
şımarmak |
|
709 |
şinnik |
tahıl ölçme aracı |
|
710 |
şipleme |
küçük yufka ekmek, ramazanda gece yapılır |
|
711 |
şişek |
bir yaşında koyun, toklu |
|
712 |
T |
713 |
taban |
kalas, geniş beşon |
|
714 |
tabla |
yemek yenen yer masa sofrası |
|
715 |
tabanını yarmak |
çocuk için yediğinin yaramayacağı iması ile söylenir |
|
716 |
taka |
eski araba |
|
717 |
takya - takke |
fes, bere |
|
718 |
talas |
hafif rüzgar |
|
719 |
tapan |
çift sürülen tarlayı düzleme aracı |
|
720 |
tavuk götü |
bir çeşit ot |
|
721 |
tebelleş olmak |
sataşmak |
|
722 |
teereke |
tiryaki |
|
723 |
tekellif |
düğün bohçası |
|
724 |
temek |
küçük camsız pencere |
|
725 |
tezvarı |
çabuk |
|
726 |
tıngabah |
alıngan |
|
727 |
tokalak |
tombul, yuvarlaksı |
|
728 |
toklu |
bir yaşında koyun |
|
729 |
tolatar |
biraz şişkoca |
|
730 |
tongurdak |
genizden konuşan, tongur konuşan |
|
731 |
tos tokalak |
tomballakça, yuvarlakça |
|
732 |
tosnamak |
alınmak ve darılmak, küsmek |
|
733 |
töskürmek |
alınmak, küsmek |
|
734 |
tuymuna |
boşu boşuna |
|
735 |
U |
736 |
ud yeri |
utanacak yeri, açılmaması gereken yer |
|
737 |
udlu udlu olmak |
suçluluk duygusu ile utanma |
|
738 |
ulamak |
eklemek |
|
739 |
ulan |
erkeğe hitabet |
|
740 |
umursamak |
dikkate almak |
|
741 |
urba |
üst hırka, giysi,mont |
|
742 |
ustun |
kalın, uzun bütün tomruk |
|
743 |
uşak |
çocuk |
|
744 |
uşak devşek |
çoluk çocuk |
|
745 |
uymak |
kavga çıkarmak |
|
746 |
uymak |
uyumluluk |
|
747 |
Ü |
748 |
ülenaşu |
ele güne karşı |
ayıplama anlamında |
749 |
ürmek |
havlamak |
|
750 |
üzmek |
inceltmek |
|
751 |
V |
752 |
vaarsuz |
doyumsuz |
|
753 |
vargit vargit |
böyle de olmaz ki anlamında |
|
754 |
varivi |
gidiver |
|
755 |
va |
vadu |
var |
756 |
varan |
viran, harap |
|
757 |
vay vay günleri |
kış kıyamet, kötü günler |
|
758 |
velvele |
lüzumsuz gürültü patırtı |
|
759 |
veriha |
verha |
devamlı |
760 |
vız |
hızlı |
|
761 |
vızıda gitmek |
hızlı gitmek |
|
762 |
vurgun |
aşık |
|
763 |
vurug |
aşık |
|
764 |
Y |
765 |
yal |
sıvı halde yapılan köpek, hayvan yiyeceği |
|
766 |
yaldır |
yalaka tipli |
|
767 |
yalpıda |
çabucak |
|
768 |
yanağacı |
kötü adam |
|
769 |
yançarpınarasgelesi |
ilenç, beddua |
yanı çarpılası vb |
770 |
yan küşderesi |
bir çeşit rende |
|
771 |
yapıp dökmek |
devamlı aynı şeyi yapıp durmak |
|
772 |
yapo |
yapağı |
yün |
773 |
yarık tahtaya daşşak gıstırmak |
|
gereksiz işlere öncü olmak(deyim) |
774 |
yarık davul |
boşboğaz |
|
775 |
yarıkmak |
koşmak |
|
776 |
yarsimek |
merak ettiğini istemek |
|
777 |
yasduk |
kağnıda tekerlek yapılan kalas ağaç |
|
778 |
yaslağaç |
yufka açılan tabla |
|
779 |
yatuk |
eğik |
|
780 |
yayıntı |
etrafa yayılma |
|
781 |
yedek |
sabanda boyunduruğu sabitleyen kama |
|
782 |
yel |
ağrı |
|
783 |
yenilcek |
hafif |
|
784 |
yıl çalmış |
şımarık |
|
785 |
yılışık |
yıluşuk |
şımarık |
786 |
yılmanuk |
rendelenmiş, düzgün |
|
787 |
yilteşükleyin |
birlikteyken |
|
788 |
yisir |
esir |
|
789 |
yokakmek |
yoka ekmek |
yufka |
790 |
yolpa |
yoldan gelen yolcunun getirdiği armağan |
|
791 |
yonulacak |
kaba adam |
|
792 |
yordam |
usül |
|
793 |
yordamsız |
usülsüz |
|
794 |
yumak |
yıkamak |
|
795 |
yundu |
bulaşık suyu |
|
796 |
yunmak |
yıkanmak |
|
797 |
yunmuş |
yıkanmış |
|
798 |
yur |
yıkama işi yapar |
|
799 |
yüz çalmış |
şımarık |
|
800 |
yüz görmüş |
şımarık |
|
801 |
yüzünün yumuşaklığından donunu ağı kurumamak |
|
yumuşak başlılıktan sorun yaşamak |
802 |
Z |
803 |
zaan - zağan |
sahan, tabak |
|
804 |
zaar |
küçük köpek |
|
805 |
zabah |
sabah |
|
806 |
zahra |
hayvan yemi |
|
807 |
zangıdak durmak |
aniden durmak |
|
808 |
zarta |
palavra |
|
809 |
zarta atmak |
palavra atmak |
|
810 |
zeklenmek |
dediğini tekrarlayıp dalga geçmek |
|
811 |
zevle |
boyunduruğa öküzü bağlamada kullnılan araç |
|
812 |
zıbarmak |
ölmek, etkisiz hale gelmek |
|
813 |
zır zır |
rahatsız edici aşırı ses yapma |
|
814 |
zırda |
moral |
|
815 |
zırdası dar olmak |
canı dar olmak, moralsizlik |
|
816 |
zırıncıya zırıncıya |
zoraki yorgun, ezik olarak iş yapma |
|
817 |
zırıncımah |
usanmak, bıkmak |
|
818 |
zırzımuk |
ufak çaplı dolu |
|
819 |
zinciri kösteği kırmak |
öfkeli davranmak |
(deyim) |
820 |
zollu |
zorlu |
iyi |
821 |
zükkem |
grip, nezle rahatsızlığı |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |